Wspólna deklaracja chrystologiczna
Wspólna deklaracja chrystologiczna Kościoła katolickiego i Asyryjskiego Kościoła Wschodu
Jego Świątobliwość Jan Paweł II, Biskup Rzymu i Papież Kościoła katolickiego, oraz Jego Świątobliwość Mar Dinkha IV, Katolikos-Patriarcha Asyryjskiego Kościoła Wschodu, składają dzięki Bogu, który natchnął ich do kolejnego braterskiego spotkania. Obydwaj uważają to spotkanie za doniosły krok na drodze do pełnej komunii, jaką należy przywrócić między ich Kościołami. Od tej chwili mogą razem głosić wobec świata swą wspólną wiarę w tajemnicę Wcielenia. Jako spadkobiercy i strażnicy wiary otrzymanej od apostołów i sformułowanej przez naszych wspólnych Ojców w Nicejskim Wyznaniu Wiary, wierzymy w jednego Pana Jezusa Chrystusa, jedynego Syna Bożego, który z Ojca jest zrodzony przed wszystkimi wiekami i który — gdy nadeszła pełnia czasów — zstąpił z nieba i stał się człowiekiem dla naszego zbawienia. Słowo Boże, druga Osoba Trójcy Świętej, wcieliło się za sprawą Ducha Świętego, przyjmując od świętej Maryi Dziewicy ciało ożywiane rozumną duszą, z którą było nierozerwalnie zjednoczone od chwili swojego poczęcia.
Dlatego nasz Pan Jezus Chrystus jest prawdziwym Bogiem i prawdziwym człowiekiem, doskonałym w swoim bóstwie i doskonałym w swoim człowieczeństwie, współistotnym Ojcu i współistotnym z nami we wszystkim z wyjątkiem grzechu. Jego bóstwo i człowieczeństwo są zjednoczone w jednej Osobie bez pomieszania i zmiany, bez podziału i rozdzielenia. Została w Nim zachowana odrębność natur bóstwa i człowieczeństwa z wszystkimi ich właściwościami, władzami i działaniami. Nie stanowiąc «jednego i drugiego», bóstwo i człowieczeństwo są zjednoczone jednak w osobie jednego i jedynego Syna Bożego, Pana Jezusa Chrystusa, który odbiera jedyne uwielbienie.
Chrystus nie jest zatem «człowiekiem takim, jak inni», którego Bóg adoptował, aby w Nim zamieszkać i natchnąć Go, jak czyni ze sprawiedliwymi i prorokami. To samo Słowo Boże, zrodzone z Ojca przed wszystkimi wiekami i w swoim bóstwie nie mające początku, w ostatecznych czasach narodziło się w swoim człowieczeństwie z matki bez udziału ojca. Człowieczeństwo, które zrodziła Najświętsza Maryja Panna, było zawsze człowieczeństwem samego Syna Bożego. Dlatego Asyryjski Kościół Wschodu modli się do Maryi Panny jako do «Matki Chrystusa, naszego Boga i Zbawiciela». W świetle tej samej wiary tradycja katolicka zwraca się do Maryi Dziewicy jako do «Matki Boga», a także «Matki Chrystusa». Uznajemy prawomocność i poprawność tych sposobów wyrażania tej samej wiary i szanujemy formy, jakie każdy Kościół nadaje im w swoim życiu liturgicznym i swojej pobożności.
Taka jest jedyna wiara w misterium Chrystusa. Dawne spory doprowadziły do potępienia osób lub formuł. Duch Pański pozwala nam dzisiaj lepiej zrozumieć, że podziały wywołane w ten sposób były w dużej mierze skutkiem nieporozumień. Niezależnie jednak od różnic chrystologicznych, jakie istniały w przeszłości, dzisiaj wyznajemy wspólnie tę samą wiarę w Syna Bożego, który stał się człowiekiem, abyśmy mogli stać się dziećmi Bożymi mocą Jego łaski. Pragniemy od tej pory wspólnie świadczyć o tej wierze w Tego, który jest Drogą, Prawdą i Życiem, głosząc ją w najbardziej stosowny sposób ludziom naszych czasów, aby świat uwierzył w Ewangelię zbawienia.
Tajemnica Wcielenia, którą wspólnie wyznajemy, nie jest prawdą abstrakcyjną i wyizolowaną. Odnosi się do Syna Bożego, posłanego, aby nas zbawić. Ekonomia zbawienia, biorąca początek w tajemnicy komunii Trójcy Świętej — Ojca, Syna i Ducha Świętego zostaje wypełniona przez udział w tej komunii, mocą łaski, w jednym, świętym, powszechnym i apostolskim Kościele, który jest Ludem Bożym, Ciałem Chrystusa i Świątynią Ducha Świętego
Wierzący stają się członkami tego Ciała przez sakrament Chrztu, w którym przez wodę i działanie Ducha Świętego odradzają się jako nowe stworzenia. Zostają umocnieni pieczęcią Ducha Świętego, który udziela sakramentu Namaszczenia. Ich komunia z Bogiem i ze sobą urzeczywistnia się w pełni przez sprawowanie jedynej ofiary Chrystusa w sakramencie Eucharystii. Ta komunia zostaje przywrócona także grzesznym członkom Kościoła, gdy zostają pojednani z Bogiem i ze sobą nawzajem przez sakrament Przebaczenia. Sakrament Święceń posługi kapłańskiej w sukcesji apostolskiej zapewnia autentyczność wiary, sakramentów i komunii w każdym Kościele lokalnym.
Przeżywając tę wiarę i te sakramenty, partykularne Kościoły katolickie i partykularne Kościoły asyryjskie mogą więc uznawać się nawzajem jako Kościoły siostrzane. Aby komunia mogła być pełna i całkowita, potrzebna jest jednomyślność co do treści wiary, sakramentów i struktury Kościoła. Ponieważ ta jednomyślność, do której dążymy, nie została jeszcze osiągnięta, nie możemy niestety wspólnie sprawować Eucharystii, która jest znakiem kościelnej komunii już przywróconej .
Niemniej, głęboka komunia duchowa w wierze oraz wzajemne zaufanie już istniejące między naszymi Kościołami pozwalają nam od dzisiaj rozważać możliwość wspólnego dawania świadectwa o orędziu Ewangelii i współpracy w szczególnych sytuacjach duszpasterskich, zwłaszcza w dziedzinie katechezy i formacji przyszłych kapłanów.
Dziękując Bogu, że pozwolił nam ponownie odkryć to, co już łączy nas w wierze i sakramentach, zobowiązujemy się uczynić wszystko, co możliwe, by usunąć przeszkody powstałe w przeszłości, które nadal utrudniają osiągnięcie pełnej komunii między naszymi Kościołami, tak byśmy mogli lepiej odpowiedzieć na Chrystusowe wezwanie do jedności Jego uczniów — jedności, która musi oczywiście znaleźć widzialny wyraz. Aby przezwyciężyć te przeszkody, ustanawiamy Komisję mieszaną do dialogu między Kościołem katolickim a Asyryjskim Kościołem Wschodu.
Dlatego nasz Pan Jezus Chrystus jest prawdziwym Bogiem i prawdziwym człowiekiem, doskonałym w swoim bóstwie i doskonałym w swoim człowieczeństwie, współistotnym Ojcu i współistotnym z nami we wszystkim z wyjątkiem grzechu. Jego bóstwo i człowieczeństwo są zjednoczone w jednej Osobie bez pomieszania i zmiany, bez podziału i rozdzielenia. Została w Nim zachowana odrębność natur bóstwa i człowieczeństwa z wszystkimi ich właściwościami, władzami i działaniami. Nie stanowiąc «jednego i drugiego», bóstwo i człowieczeństwo są zjednoczone jednak w osobie jednego i jedynego Syna Bożego, Pana Jezusa Chrystusa, który odbiera jedyne uwielbienie.
Chrystus nie jest zatem «człowiekiem takim, jak inni», którego Bóg adoptował, aby w Nim zamieszkać i natchnąć Go, jak czyni ze sprawiedliwymi i prorokami. To samo Słowo Boże, zrodzone z Ojca przed wszystkimi wiekami i w swoim bóstwie nie mające początku, w ostatecznych czasach narodziło się w swoim człowieczeństwie z matki bez udziału ojca. Człowieczeństwo, które zrodziła Najświętsza Maryja Panna, było zawsze człowieczeństwem samego Syna Bożego. Dlatego Asyryjski Kościół Wschodu modli się do Maryi Panny jako do «Matki Chrystusa, naszego Boga i Zbawiciela». W świetle tej samej wiary tradycja katolicka zwraca się do Maryi Dziewicy jako do «Matki Boga», a także «Matki Chrystusa». Uznajemy prawomocność i poprawność tych sposobów wyrażania tej samej wiary i szanujemy formy, jakie każdy Kościół nadaje im w swoim życiu liturgicznym i swojej pobożności.
Taka jest jedyna wiara w misterium Chrystusa. Dawne spory doprowadziły do potępienia osób lub formuł. Duch Pański pozwala nam dzisiaj lepiej zrozumieć, że podziały wywołane w ten sposób były w dużej mierze skutkiem nieporozumień. Niezależnie jednak od różnic chrystologicznych, jakie istniały w przeszłości, dzisiaj wyznajemy wspólnie tę samą wiarę w Syna Bożego, który stał się człowiekiem, abyśmy mogli stać się dziećmi Bożymi mocą Jego łaski. Pragniemy od tej pory wspólnie świadczyć o tej wierze w Tego, który jest Drogą, Prawdą i Życiem, głosząc ją w najbardziej stosowny sposób ludziom naszych czasów, aby świat uwierzył w Ewangelię zbawienia.
Tajemnica Wcielenia, którą wspólnie wyznajemy, nie jest prawdą abstrakcyjną i wyizolowaną. Odnosi się do Syna Bożego, posłanego, aby nas zbawić. Ekonomia zbawienia, biorąca początek w tajemnicy komunii Trójcy Świętej — Ojca, Syna i Ducha Świętego zostaje wypełniona przez udział w tej komunii, mocą łaski, w jednym, świętym, powszechnym i apostolskim Kościele, który jest Ludem Bożym, Ciałem Chrystusa i Świątynią Ducha Świętego
Wierzący stają się członkami tego Ciała przez sakrament Chrztu, w którym przez wodę i działanie Ducha Świętego odradzają się jako nowe stworzenia. Zostają umocnieni pieczęcią Ducha Świętego, który udziela sakramentu Namaszczenia. Ich komunia z Bogiem i ze sobą urzeczywistnia się w pełni przez sprawowanie jedynej ofiary Chrystusa w sakramencie Eucharystii. Ta komunia zostaje przywrócona także grzesznym członkom Kościoła, gdy zostają pojednani z Bogiem i ze sobą nawzajem przez sakrament Przebaczenia. Sakrament Święceń posługi kapłańskiej w sukcesji apostolskiej zapewnia autentyczność wiary, sakramentów i komunii w każdym Kościele lokalnym.
Przeżywając tę wiarę i te sakramenty, partykularne Kościoły katolickie i partykularne Kościoły asyryjskie mogą więc uznawać się nawzajem jako Kościoły siostrzane. Aby komunia mogła być pełna i całkowita, potrzebna jest jednomyślność co do treści wiary, sakramentów i struktury Kościoła. Ponieważ ta jednomyślność, do której dążymy, nie została jeszcze osiągnięta, nie możemy niestety wspólnie sprawować Eucharystii, która jest znakiem kościelnej komunii już przywróconej .
Niemniej, głęboka komunia duchowa w wierze oraz wzajemne zaufanie już istniejące między naszymi Kościołami pozwalają nam od dzisiaj rozważać możliwość wspólnego dawania świadectwa o orędziu Ewangelii i współpracy w szczególnych sytuacjach duszpasterskich, zwłaszcza w dziedzinie katechezy i formacji przyszłych kapłanów.
Dziękując Bogu, że pozwolił nam ponownie odkryć to, co już łączy nas w wierze i sakramentach, zobowiązujemy się uczynić wszystko, co możliwe, by usunąć przeszkody powstałe w przeszłości, które nadal utrudniają osiągnięcie pełnej komunii między naszymi Kościołami, tak byśmy mogli lepiej odpowiedzieć na Chrystusowe wezwanie do jedności Jego uczniów — jedności, która musi oczywiście znaleźć widzialny wyraz. Aby przezwyciężyć te przeszkody, ustanawiamy Komisję mieszaną do dialogu między Kościołem katolickim a Asyryjskim Kościołem Wschodu.
U Świętego Piotra, 11 listopada 1994 r.
Jan Paweł II, Biskup Rzymu i Papież Kościoła katolickiego,
oraz Jego Świątobliwość Mar Dinkha IV,
Katolikos-Patriarcha Asyryjskiego Kościoła Wschodu
Czytelnia:
Jan Paweł II: