Osiem duchów zła - Środki zaradcze

Obżarstwo, nieczystość, chciwość, gniew, smutek, acedia, próżna chwałą i pycha – oto osiem złych myśli według Ewagriusza z Pontu. Przez ostatnie tygodnie Wielkiego Postu staraliśmy się wyjaśnić naturę tych – jak je nazywa Pontyjczyk ¬– „demonów”, z którymi przychodzi się zmagać każdemu z nas. Zwłaszcza gdy, tak jak w wielkopostnym czasie przygotowania do Paschy, pragniemy wyjść na pustynię swego serca. Ostatecznie to w swym sercu człowiek stacza największy bój.

Dzisiejszy świat chętnie oferuje łatwe i szybkie rozwiązania różnych problemów. Z pewnością rekolekcje portalu PSPO nie mieszczą się – na szczęście! – w tej logice. Mówimy tu o ośmiu duchach zła – o ośmiu sposobach błędnego postrzegania rzeczywistości. Wszystkie omówione przez ojca Szymona zjawiska to ważne problemy, niejednokrotnie przyjmujące postać kryzysów, a często po prostu trudności, od których nie jesteśmy wolni przez całe życie. Abba Ammonas, egipski pustelnik z mniszej osady w Sketis, powiedział kiedyś: „Czterdzieści lat spędziłem w Sketis, błagając Boga dniem i nocą, aby mi dał łaskę opanowania gniewu”. Ewagriusz jest realistą – nie proponuje doraźnych środków na uleczenie głębokich zranień. O wiele ważniejsze dla niego jest zrozumienie przyczyn.

Stąd przyglądaliśmy się kolejnym złym myślom w określonym porządku. Jak zauważa opat Szymon, Ewagriusz nie radzi brać się za zwalczanie aktualnie dręczącej nas wady. O wiele cenniejsze wydaje się być zbadanie przyczyn: „Jeżeli ktoś w danej chwili cierpi z powodu demona smutku” – mówi o. Hiżycki – „niech zrobi sobie rachunek sumienia i zastanowi się, co było przyczyną jego GNIEWU” – bo to przecież gniew poprzedza smutek.

W dzisiejszym – i ostatnim – odcinku rekolekcji portalu PSPO wysłuchajmy kilku rad, jakie za pośrednictwem ojca Szymona przekazuje nam Ewagriusz. Nauka Pontyjczyka to z pewnością przede wszystkim nauka o zrozumieniu natury grzechu, o nabyciu umiejętności dostrzegania zalążku złych skłonności. Wiedza ascetyczna stanowi w tej sferze pewien fundament. Na nim możemy się oprzeć, podejmując praktyki, które Ewagriusz polecił swoim uczniom. Jednak o tym usłyszycie już w samym filmie. Zapraszamy!