Formacja katechistów

     Dzieło katechezy wymaga od Kościoła intensywnej formacji katechistów. Także na tym polu przyświeca nam przykład Chrystusa. Podczas swojej działalności Jezus zajmował się przede wszystkim formowaniem tych, którzy mieli głosić całemu światu Jego orędzie. Poświęcał wiele czasu na nauczanie rzesz, ale jeszcze więcej przeznaczył na formację swoich uczniów. Chciał, aby przebywali zawsze przy Nim, by wpoić im prawdę swojego orędzia nie tylko słowami, ale także poprzez przykład własnego życia i codzienne obcowanie. Uczniom ujawnił tajemnicę swojego królestwa, im pozwolił wniknąć w tajemnicę Boga, której Objawienie sam przynosił. Wzbudził w nich wiarę i rozwijał ją stopniowo poprzez coraz pełniejsze nauczanie. Kiedy powierzał im misję nauczania wszystkich narodów, mógł zlecić im to zadanie właśnie dlatego, że wcześniej obdarzył ich nauką, którą mieli szerzyć, choć w pełni pojęli ją dopiero za sprawą Ducha Świętego, który dał im Boską siłę apostolatu.
     Idąc za przykładem Mistrza, Kościół przywiązuje wielką wagę do formacji tych, których zadaniem jest nauczanie prawdy objawionej. Wśród nich znajdują się przede wszystkim duszpasterze, którzy na mocy kapłaństwa otrzymali posłannictwo głoszenia Dobrej Nowiny w imię Chrystusa. Są wśród nich także wszyscy, którzy mają udział w kościelnej misji nauczania, przede wszystkim katechiści, zarówno ci, którzy oddali się tej pracy całkowicie, jak i tzw. wolontariusze. Formacja katechistów jest istotnym elementem wspólnego zaangażowania w rozwój i żywotność Kościoła. Będąc konieczna wszędzie, szczególnej wartości nabiera w tych krajach, w których katechiści pełnią ważną rolę we wspólnotach chrześcijańskich, nie dysponujących wystarczającą liczbą kapłanów. Można powiedzieć, że są takie miejsca, gdzie Kościół żyje dzięki pracy katechistów.
     Formacja katechetyczna odbywa się często w instytutach specjalistycznych; jest pożądane, aby coraz więcej katechistów korzystało z formacji, jaką zapewniają one tak w zakresie niezbędnego przygotowania doktrynalnego, jak i metod pedagogicznych.
     Formacja doktrynalna jest podstawową potrzebą, zważywszy, że katecheza nie może ograniczać się do nauczania minimum prawd, wyuczonych i powtarzanych z pamięci. Jeśli zadaniem katechisty jest przekazanie słuchaczom całej nauki chrześcijańskiej, on sam musi ją najpierw dobrze poznać. Nie może tylko dawać świadectwa własnej wiary; musi przekazywać jej treść. Zwykle nauki otrzymane w ramach przygotowania do Chrztu, Bierzmowania i Pierwszej Komunii, nie dają mu wystarczająco dokładnej i dogłębnej znajomości wiary, którą ma przekazywać. Konieczna jest systematyczna nauka. Zdarza się czasem, że okoliczności skłaniają odpowiedzialnych za katechezę do korzystania ze współpracy osób pełnych dobrej woli, ale bez odpowiedniego przygotowania. Tego rodzaju rozwiązania na ogół nie przynoszą zbyt dobrych rezultatów. Zapewnienie przyszłości solidnej katechezie wymaga tego, by dzieło to powierzano katechistom, którzy dzięki odbytym studiom są kompetentni w zakresie doktryny.
     Formacja doktrynalna jest tym bardziej niezbędna, gdy katechista żyje w świecie, w którym szerzą się wszelkiego rodzaju idee i teorie, będące często nie do pogodzenia z orędziem chrześcijańskim. Musi on posiadać umiejętność reagowania na to, co widzi i co słyszy, rozróżniania tego, co można przyjąć, od tego, co trzeba odrzucić. Jeśli dobrze przyswoił sobie naukę chrześcijańską i jeśli dobrze zrozumiał jej sens, będzie mógł jej wiernie nauczać, jednocześnie zachowując ducha otwartości.
      Formacja doktrynalna, choć wymaga wysiłku umysłowego w poznawaniu nauki objawionej, winna być równocześnie pogłębieniem wiary. Istotnym celem katechezy jest przekazywanie wiary i właśnie to winno wyznaczać kierunek studiowania doktryny. Studia, które kwestionowałyby wiarę lub budziły wątpliwości co do prawdy objawionej, nie służyłyby katechezie. Zdobywanie wiedzy w zakresie doktryny winno iść w parze z pogłębianiem wiary. Dlatego instytuty formacji katechetycznej powinny się uważać przede wszystkim za szkoły wiary.
     Jeszcze większa odpowiedzialność spoczywa na wykładowcach tych instytutów, gdyż to, czego uczą, znajdzie wielorakie odbicie w pracy formowanych przez nich katechistów. Jest to odpowiedzialność wiary, która daje świadectwo i z całą gorliwością poszukuje autentycznego sensu wszystkiego, co zostało dane nam w Objawieniu.
     Kolejnym zadaniem instytutów formacji katechetycznej jest rozwijanie w studentach ducha misyjnego. Katechezy nie można uważać za zwykłą pracę zawodową, jej celem bowiem jest szerzenie w świecie orędzia Chrystusowego i z tej racji jest ona powołaniem i zarazem misją. Powołaniem, gdyż Chrystus powołuje tych, którzy pragną podjąć tę działalność. Misją, gdyż od początku Kościół prowadzi katechezę, aby wypełnić zalecenie zmartwychwstałego Zbawiciela: „Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody” (Mt 28,19).
     Nauczanie doktryny chrześcijańskiej ma na celu nie zwykłą znajomość prawdy, ale szerzenie wiary; zmierza do tego, by ludzie przylgnęli rozumem i sercem do Chrystusa, oraz by rozszerzała się wspólnota chrześcijańska. Musi być więc podejmowane jako misja Kościoła i posłannictwo dla Kościoła. Katechiści przyczyniają się do budowy Mistycznego Ciała Chrystusa, do jego wzrastania w wierze i miłości.
     Duch misyjny winien cechować nie tylko tych katechistów, którzy prowadzą działalność w tak zwanych krajach misyjnych, ale wszystkich katechistów Kościoła, niezależnie od tego, gdzie nauczają. Właśnie duch misyjny każe katechiście poświęcić nauczaniu wszystkie siły i talenty. Czyni go bardziej świadomym wagi jego dzieła i pozwala mu stawić czoło wszystkim trudnościom z większą ufnością w łaskę, która go wspiera.
     Jest więc naszym życzeniem, aby postępy w formacji katechistów przyczyniały się wszędzie do rozwoju Kościoła oraz życia chrześcijańskiego opartego na szczerej, mocnej i konsekwentnej wierze, do której dąży katecheza.